Υποβολή γνώμης για το Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης για την εφαρμογή της αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό στα πλαίσια Δημόσιας διαβούλευσης της ΡΑΕ.

Μετά από σχεδόν ενάμιση χρόνο, από την αρχική πρόταση του Συνδέσμου προς το ΥΠΕΚΑ για την υιοθέτηση του net metering ως τη μόνη λύση για την ομαλή και βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς των μικρών ΑΠΕ στη χώρα μας, στις 30.7.2014 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο της σχετικής Υπουργικής Απόφασης που ρυθμίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής.

Αν και το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης που τέθηκε σε διαβούλευση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση επί της αρχής,  ο Σύνδεσμος θα ήθελε να επισημάνει τα εξής:

(α) Δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ουσιαστική ενεργοποίηση του μέτρου.

Το κείμενο περιλαμβάνει συγκεκριμένες ρυθμίσεις που δημιουργούν σημαντικά εμπόδια.

Η εφαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ και των χρεώσεων ΥΚΩ στο σύνολο της κατανάλωσης αυξάνουν δραματικά το χρόνο αποπληρωμής σε βαθμό που η εγκατάσταση ενός συστήματος αυτοπαραγωγής να καθίσταται μη ελκυστική για τις πολύ μικρές οικιακές καταναλώσεις, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η έλλειψη ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά.

Για τις μεγαλύτερες καταναλώσεις που κατά κύριο λόγο ανήκουν σε επιχειρήσεις και οι οποίες μπορούν να επιτύχουν μικρότερους χρόνους αποπληρωμής λόγω της δυνατότητας ανάκτησης του ΦΠΑ και λόγω  του χαμηλότερου κόστους του συστήματος ανά μονάδα ισχύος, αυτές αποκλείονται λόγω του χαμηλού ορίου ισχύος των 10 kW.

Από τα παραπάνω προκύπτει το συμπέρασμα ότι το Πρόγραμμα είναι ελκυστικό για τις πολύ μεγάλες οικιακές καταναλώσεις που είναι σπάνιες αλλά και για τις μεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις που όμως σπανίως διαθέτουν τους απαιτούμενους χώρους εγκατάστασης.

Ο χρόνος αποπληρωμής θα μπορούσε να μειωθεί με τη χρήση ειδικών Προγραμμάτων επιδότησης κεφαλαίου, ώστε η εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής να καταστεί πιο ελκυστική και για τις μικρότερες καταναλώσεις.

Στην περίπτωση αυτή όμως το αποτέλεσμα θα ήταν η δημιουργία υψηλής τεχνητής ζήτησης για πολύ μικρό χρονικό διάστημα χωρίς όρους αγοράς, μέχρι την εξάντληση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων, τη στιγμή που το ζητούμενο είναι η ομαλή και βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς για μεγάλο χρονικό διάστημα που προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια και θα δημιουργήσει τεχνογνωσία.

(β) Εισάγονται στρεβλώσεις αντί να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ζήτησης με όρους αγοράς προς το δημόσιο συμφέρον.

Η εφαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ, των χρεώσεων ΥΚΩ επί του συνόλου της κατανάλωσης και η εφαρμογή των χρεώσεων Χρήσης Συστήματος επί της απορροφηθείσας ενέργειας δεν είναι εύλογη, εισάγει νέες στρεβλώσεις και αποτρέπει την βέλτιστη λειτουργία της αγοράς.

Για τις χρεώσεις του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων είναι προφανές ότι δεν μπορεί να εφαρμόζεται για το μέρος της κατανάλωσης που καλύπτεται από το σύστημα αυτοπαραγωγής, αφού ο αυτοπαραγωγός συμβάλλει πρωτογενώς στη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων.

Είναι επίσης προφανές ότι η εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής στα ΜΔΝ μειώνει το κόστος των ΥΚΩ και ότι η απώλεια εσόδων από την εφαρμογή των ΥΚΩ στο αποτέλεσμα του ενεργειακού συμψηφισμού για τις εγκαταστάσεις στα ΜΔΝ, είναι πολύ μικρότερη από τη συνολική μείωση του κόστους των ΥΚΩ και άρα εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

Επίσης προφανές είναι, ότι ένα μέρος της απορροφηθείσας από το Δίκτυο ενέργειας ισοσκελίζει την ενέργεια που εγχέει στο Δίκτυο ο αυτοπαραγωγός, η οποία προωθείται σε γειτονικές καταναλώσεις που καταβάλλουν κανονικά τις χρεώσεις Χρήσης Συστήματος και άρα η χρέωση και των αυτοπαραγωγών δημιουργεί διπλοχρεώσεις.

(γ)   Υιοθετεί προτάσεις που στερούνται ουσιαστικής τεκμηρίωσης.

Ειδικότερα τα όρια ισχύος, περιορίζουν αυθαίρετα την αυτοπαραγωγή στους οικιακούς καταναλωτές, χωρίς να παρέχεται συγκεκριμένη πολιτική ή τεχνική τεκμηρίωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πόρισμα της σχετικής Ομάδας Εργασίας αναφέρει ότι η επιλογή του ορίου των 10 kW έγινε απλά γιατί «…η διεθνής πρακτική στην εφαρμογή συστημάτων συμψηφισμού αφορά στις μικρές εγκαταστάσεις …» χωρίς να παραθέτει την απαιτούμενη τεκμηρίωση.

Χαρακτηριστικός είναι και ο τρόπος επιλογής του σεναρίου εφαρμογής των χρεώσεων, όπου σύμφωνα με το πόρισμα της σχετικής Ομάδας Εργασίας, αποκλείονται σενάρια επειδή «απαιτούνται σοβαρές τροποποιήσεις στην ισχύουσα νομοθεσία», τη στιγμή που σύμφωνα με την Παρ. 1 του Άρθρου 14Α του ν.3468/2006 (όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 14 της υποπαρ. ΙΓ.8 του άρθρου 1 του Ν. 4254/2014), ο Υπουργός ΠΕΚΑ μπορεί να αποφασίζει για τις χρεώσεις που θα περιλαμβάνονται στο ενεργειακό συμψηφισμό και συνεπώς δεν υφίσταται ανάγκη για νέες νομοθετικές ρυθμίσεις.

(δ)   Δεν λαμβάνεται υπόψη ο ειδικός χαρακτήρας της αυτοπαραγωγής και τα παράπλευρα οφέλη που μπορούν να δημιουργηθούν σε άλλες αγορές π.χ. στην αγορά ακινήτων.

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η εγκατάσταση συστημάτων από μισθωτές. Παρά το γεγονός ότι προβλέπεται ρητά στο κείμενο της Υπουργικής Απόφασης, είναι προφανές ότι κανένας μισθωτής δεν θα εγκαταστήσει ένα σύστημα αυτοπαραγωγής αν δεν μπορεί να το μεταφέρει σε άλλη διεύθυνση όντας εξασφαλισμένος ότι δεν θα χάσει κάποιο από τα οφέλη που απολαμβάνει.

Αντίστοιχα επιτρέπεται η εγκατάσταση σε κοινόχρηστους χώρους, όμως είναι προφανές ότι καμία τέτοια εγκατάσταση δεν πρόκειται να γίνει, αν επιτρέπεται η εγκατάσταση ενός και μόνο συστήματος από ένα ιδιοκτήτη. Αυτό προκύπτει και από το Ειδικό Πρόγραμμα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών σε κτιριακές εγκαταστάσεις όπου ίσχυε ανάλογος περιορισμός. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις το 8% των συστημάτων εγκαταστάθηκαν στην Αττική, παρά το γεγονός ότι πληθυσμιακά περιλαμβάνει το 40% της επικράτειας το οποίο στη συντριπτική του πλειοψηφία διαμένει και εργάζεται σε πολυόροφα κτίρια με κοινόχρηστους χώρους.

Επίσης δεν προβλέπεται πουθενά η προφανής δυνατότητα, να ωφελείται από την εγκατάσταση ενός συστήματος ο εκάστοτε ένοικος μιας ιδιοκτησίας (ιδιοκτήτης ή μισθωτής). Μια δυνατότητα που θα επέτρεπε στον κάθε ιδιοκτήτη να εγκαταστήσει ένα σύστημα αυτοπαραγωγής, ως παροχή προς τον εκάστοτε μισθωτή, προκειμένου να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα του ακινήτου.

Εκτός αυτού όμως η πολυπλοκότητα εφαρμογής των χρεώσεων δεν επιτρέπει στους τελικούς καταναλωτές να αντιληφθούν εύκολα και άμεσα το όποιο όφελος προκύπτει από το προτεινόμενο σχήμα αυτοπαραγωγής, με αποτέλεσμα να μη διευκολύνεται η απόφαση εγκατάστασης.

Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι ότι η διατήρηση χρεώσεων επί του συνόλου της κατανάλωσης, δεν προστατεύει τους τελικούς καταναλωτές από μελλοντικές αυξήσεις και δημιουργεί αντικίνητρα για την αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών που θα συνέβαλλαν στην αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και άρα και στην ευστάθεια του συστήματος, π.χ. θέρμανση με αντλίες θερμότητας, μετακίνηση με ηλεκτρικό αυτοκίνητο, κοκ.

 (ε) Δεν εισάγει ρυθμίσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα, ούτε προβλέπει τη στήριξη οικονομικά ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων.

Η ουσιαστική ενεργοποίηση των εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών (ESCO), Ενεργειακών Συνεταιρισμών, η σταδιακή εξόφληση ενός συστήματος ΑΠΕ μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ, η δημιουργία κινήτρων για την εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας και η έξυπνη διαχείριση των ηλεκτρικών καταναλώσεων, μπορούν να προσελκύσουν σημαντικά κεφάλαια και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας όχι μόνο στον κατασκευαστικό κλάδο, αλλά και στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας που έχει ανάγκη η χώρα.

Σε καμία περίπτωση το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης δεν περιλαμβάνει ρυθμίσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα. Αντιθέτως φαίνεται ότι αποτελεί προϊόν συμβιβασμού με σκοπό να διατηρηθεί ακέραια η υφιστάμενη κατάσταση.

Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι προβλέπεται η διάθεση της περίσσειας ενέργειας υπέρ του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ, δηλαδή προς όφελος των ιδιοκτητών – επενδυτών των μεγάλων μονάδων ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ, τη στιγμή που θα μπορούσε να διατεθεί μέρος της δωρεάν στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου και με τον ισοσκελισμό του ειδικού λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ πλήρως στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου. Μια πρόταση που έχει αγνοηθεί πλήρως παρά το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος έχει υποβάλλει επανειλημμένα στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ.

Στο κείμενο της προκήρυξης της Δημόσιας Διαβούλευσης αναφέρεται:

«Κύριος στόχος είναι η διαμόρφωση και εφαρμογή ενός ελκυστικού θεσμικού πλαισίου για την προώθηση εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ κοντά στην τελική κατανάλωση, με την παροχή κατάλληλων κινήτρων προς τους ενδιαφερομένους, όπως π.χ. την απαλλαγή των καταναλωτών που εγκαθιστούν τέτοιες μονάδες από συγκεκριμένες επιβαρύνσεις που αφορούν ρυθμιζόμενες χρεώσεις, χωρίς όμως να μεταφέρονται μη εύλογα βάρη σε άλλες κατηγορίες καταναλωτών, βάσει και της κείμενης νομοθεσίας».

Με βάση τα παραπάνω, ο Σύνδεσμος, και αφού μελέτησε όλες τις παραπάνω παραμέτρους στην Επιτροπή Επιστημονικής Τεκμηρίωσης του, προτείνει συγκεκριμένες τροποποιήσεις στο κείμενο της Υπουργικής Απόφασης με σκοπό να καταστεί ουσιαστική η εφαρμογή του μέτρου της αυτοπαραγωγής δημιουργώντας παράπλευρα οφέλη. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις παρατίθενται στο Παράρτημα Ι της παρούσας, ενώ στο Παράρτημα ΙΙ ακολουθεί η αιτιολογική έκθεση που αναφέρει τους λόγους για τους οποίους προτείνεται κάθε τροποποίηση. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις θα πρέπει να αντανακλούνται και στη Σύμβαση Συμψηφισμού.

Ένα σωστό ξεκίνημα με μια ορθολογική και ισορροπημένη Υπουργική Απόφαση θα αποτελέσει ένα νέο ξεκίνημα για τις μικρές ΑΠΕ προς όφελος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά και της παραγωγής καθαρής ενέργειας. Που μπορεί στο μέλλον να επεκταθεί και σε άλλους τομείς όπως: τη θέσπιση του vitual net metering, του bill credit transfer, την καθιέρωση νέου προγράμματος ΕΣΠΑ (από κοινοτικούς πόρους) που να μοριοδοτεί την κάθε εγκατάσταση με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια (για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις) και έτσι αντίστοιχα να επιδοτεί με διαφορετικό ποσοστό το κόστος της εγκατάστασης.

Διοικούσα Επιτροπή

Σύνδεσμος ΗΛΙΟΣ 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΗΛΙΟΣ